Zdjęcia: Ewa Miłaczewska & Piotr Mikołajczuk Tekst: Ewa Miłaczewska All on this website (c) by Piotr Mikołajczuk & Ewa Miłaczewska & Leszek Bielecki

Data powstania strony 28 VIII 2005r. Data ostatniej modyfikacji 19 XII 2009r.

Pałątka niebieskooka (podobna)

Lestes dryas

Pałątki niebieskookie Lestes dryas to gatunek dość szeroko rozprzestrzeniony w całym kraju. Ostatnio obserwuje się spadek liczebności na obszarach najbardziej uprzemysłowionych. Pałątki te pojawiają się nad naszym "Morzem Kaspijskim" (patrz: Morze Kaspijskie Ewy wkrótce po rozpoczęciu się kalendarzowego lata. Piszę "pojawiają się", bo wprawdzie w ubiegłych latach obserwowałam składanie jaj, ale nie znajdowałam wylinek na nadwodnych roślinach. Oznacza to, że pałątki te mogły przylecieć nad nasze oczko wodne jako osobniki dorosłe. Jest również możliwe, że malutkie wylinki przegapiłam, lub zabrał je wiatr, albo zwyczajnie nie umiałam ich rozpoznać.
Na zdjęciu widać nasze oczko wodne, nad którym spotykam pięć gatunków pałątek.
To podmokłe łaki, na których widuję latem pałątki, będące tu najprawdopodobniej podczas polowania. Możliwe też, że potrafią przewidzieć pojawienie się tu większych ilości wody wiosną i składają jaja w pędy rosnących tu roślin.

Samiec male

Samce mają połyskujące metalicznie zielone tułowia i odwłoki. Oczy samców są niebieskie, co widać wyraźnie - głównie przez kontrast z ciemnym wierzchem głowy. Od tych niebieskich oczu pochodzi nowa, polska nazwa tej pałątki. Zielone, malutkie ważki, jakimi są pałątki trudno jest dobrze sfotografować na zielonym tle, ale można posłużyć się dłonią jako tłem. Jeśli robimy to spokojnie i pomalutku ważka nie reaguje ucieczką.
To wspaniałe, bogate w szczegóły zdjęcie Piotra Mikołajczuka, zrobione na podmokłych łąkach podczas pobytu u mnie z wakacyjną wizytą, jednak zielone tło trochę psuje efekt.
Ten samiec Lestes dryas sfotografowany został przez Piotra nad naszym oczkiem wodnym. Jasne, rozmyte tło pozwala wyeksponować wiele szczegółów. Pierwsze dwa i ostatnie dwa segmenty odwłoka są niebieskie - pokryte woskowym pudrem. Jednak na wierzchu drugiego segmentu widzimy ciemne zielone "lusterko" - to cecha charakterystyczna gatunku.
Widzimy tu bok tułowia pałątki niebieskookiej. Linia ta nie jest zupełnie gładka, zarysowuje się na niej zaczątek ząbka. Tego zdjęcia nie da się powiększyć.
Z innego jeszcze zdjęcia Piotra udało się wykadrować taki fragment, na którym doskonale widać, że wewnętrzne narządy analne Lestes dryas mają kształt bucików. Porównaj z długimi, prostymi narządami analnymi pałątki pospolitej.
Tego samca spotkałam na opisanej wyżej łące.
Poruszyłam się, a on zademonstrował mi, jak może rozszerzyć zewnętrzne, cęgowate narządy analne. Teraz łatwiej sobie wyobrazić, jak tymi cęgami chwyta przedplecze samicy.

Samica female

Samiczki są zielone z miedzianym połyskiem na śródtułowiu i wierzchniej stronie odwłoka. Spód jest jasnozielony, matowy. Odwłoki samic są nieco grubsze niż odwłoki samców. Wszystkie zauważone przeze mnie samiczki były wcześniej dostrzeżone przez samców. Stąd mam tylko zdjęcia par.
To właśnie fragment zdjęcia pary, na którym widzimy trzymaną przez samca samiczkę pałątki niebieskookiej. Jak widzimy samiczki mają oczy zielone.
Pokładełka L.dryas wystają poza segment 10 odwłoka. Walwy są dwubarwne. Tego zdjęcia nie da się powiększyć.

Para

Pałątki łączyły się w pary, a następnie przystępowały do składania jaj w tzw. tandemie - co oznacza, że samica cały czas była trzymana przez samca za przedtułów przydatkami analnymi umieszczonymi na końcu odwłoka. Przydatki te (u każdego gatunku ważek inne) idealnie, jak klucz do zamka, pasują do kształtu głowy lub przedtułowia samicy.
Utrudnia to pochwycenie samicy innego gatunku, a tym samym wyklucza krzyżowanie się gatunków. Składanie jaj w tandemie spotykane u pałątek, podobnie jak u wielu innych gatunków ważek, ma na celu przypilnowanie wierności małżonki i zapewnienie sobie własnego potomstwa.