Data powstania strony 18 IV 2009r.

Data ostatniej modyfikacji 18 IV 2009r.

Oczobarwnica mniejsza

Erythromma viridulum


Wśród małych, niebieskich ważek równoskrzydłych mamy dwie wyróżniające się czerwonookie ważki. To oczobarwnice: większa – Erythromma najas i wyraźnie od niej mniejsza, tu prezentowana – Erythromma viridulum.


Oczobarwnice mniejsze Erythromma viridulum to naprawdę niewielkie ważki. Ich długość wynosi maksymalnie 32 mm, przy czym samce są jeszcze nieco mniejsze od samic (Dijkstra K.-D. i Lewington R., 2006); rozpiętość ich skrzydeł wynosi około 40 mm. Są mniejsze od oczobarwnic większych Erythromma najas.
Są to ważki pospolicie występujące w Polsce, z wyjątkiem dosć szerokiego pasa w północnej części kraju i najwyższych obszarów górskich. Lubią wody stojące: stawy i jeziora zasobne w substancje odżywcze. Pojawiają się w maju i spotyka się je do sierpnia.


Zdjęcia oczobarwnic przysłał nam Piotr Mikołajczuk, który fotografował je w czerwcu – oczywiście w Międzyrzecu Podlaskim. 
To miejsce nad brzegiem międzyrzeckiej żwirowni, w którym Piotr fotografował oczobarwnice mniejsze. Widać tu pływające na powierzchni wody glony, są też całe połacie porośnięte rogatkiem sztywnym i wywłócznikiem. To rośliny ulubione przez oczobarwnice mniejsze.


Samiec male

Cechą charakterystyczną, od której to utworzono nazwę obu naszych oczobarwnic, są czerwone oczy samców. Na tym zdjęciu niewprawnym okiem nie jest wcale łatwo odróżnić, że to oczobarwnica mniejsza.  

Różnice najbardziej widoczne są z boku. Oczobarwnice mniejsze (zdjęcie górne) mają niebieskie nie tylko dwa ostatnie (9 i 10) segmenty odwłoka, ale też spód i boki segmentu 8. U oczobarwnic większych (zdjęcie dolne) cały bok segmentu 8 jest czarny. Cechy te pokazują strzałki.

Na zestawieniu tym pokazałam różnicę długości obu ważek, która wynosi nawet 6 milimetrów, czyli blisko 20%. 
Samce oczobarwnicy mniejszej siadają chętnie na pływających roślinach wodnych - tu na liściu rdestu ziemnowodnego Polygonum amphibium. Podobnie postępują oczobarwnice większe.
To ten sam samiec widziany z góry. Zabarwione na czarno fragmenty tułowia i odwłoka mają - podobnie, jak u oczobarwnic większych - metaliczny połysk.
Jako miejsce odpoczynku i punkt obserwacyjny wystarcza im pływający kożuch glonów.


Samica female

Tymczasem samiczki siadają dyskretnie na roślinach nadwodnych. Ich ubarwienie jest bardzo podobne do ubarwienia samców, są również niebiesko-czarne, choć niebieski kolor na ostatnich segmentach odwłoka wydaje się mniej jaskrawy niż u samców i wyraźnie bardziej szary. Ich oczy są jednak zielono-brązowe - a nie jaskrawoczerwone, jak oczy samców.

Para

Wkrótce oczobarwnice zaczęły łączyć się w pary.  
Na tym zestawieniu dobrze widać różnicę między parą oczobarwnic większych (z lewej) i mniejszych (z prawej).

Samice oczobarwnic większych są zielono-czarne, zaś oczobarwnic mniejszych niebiesko-czarne, nie mają też tak jaskrawych pomarańczowo-zielonych oczu jak samice oczobarwnic większych.
Składanie jaj odbywa się w tandemach. Jaja składane są na rogatek, wywłócznik lub po prostu na kożuch glonów nitkowatych. Każdy samiec do samego końca dba o przekazanie swoich genów potomstwu - patrz "Świat ważek, cz.II - Zachowania"
Tu osiem tandemów przymierza się do składania jaj w znajdujące się tuż pod powierzchnią wody gałązki rogatka sztywnego. Nie rywalizują ze sobą o miejsce.


* * *


Dziękuję Piotrze za doskonałe zdjęcia oczobarwnic mniejszych!


  Wszystkie zdjęcia jakie pokazuję na moich stronach są robione ważkom żywym i nie złapanym. 
 

  Wszystkiego o ważkach możecie dowiedzieć się tutaj
Almanach ważkowy czyli wszystko o ważkach
 



Valid HTML 4.01 Transitional
Ta strona spełnia standardy kodu HTML 4.01 Transitional