Zdjęcia: Piotr Mikołajczuk Tekst: Ewa Miłaczewska All on this website (c) by Piotr Mikołajczuk & Ewa Miłaczewska & Leszek Bielecki

Data powstania strony 19 I 2008r. Data ostatniej modyfikacji 19 I 2008r.

Żagnica południowa

Aeshna affinis

To ważka będąca na terenach Polski gościem – czyli migrantem. Jest to wprawdzie ważka rzadka, lecz nie znajduje się na liście polskich ważek chronionych (zapewne właśnie dlatego, że trudno ją nazwać ważką polską), znajduje się natomiast na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce jako ważka „małej troski”. Dlatego też w naszym menu ważkowym oznaczamy ją znakiem wykrzyknika.

Samiec male

Żagnicę południową napotkał w końcu czerwca 2007 r. Piotr Mikołajczuk w Międzyrzecu Podlaskim leżącym na północno-wschodnim skraju obszaru rejestrowania tej ważki w Polsce. I nie byłoby nic dziwnego, gdyby przysłał zdjęcie dorosłego osobnika-migranta, ale Piotr napotkał młodego, niewybarwionego samca tej rzadkiej ważki. Niezbicie świadczy to o tym, że na terenie Międzyrzeca Podlaskiego ważki te rozmnażają się. Larwy tych żagnic rozwijają się bardzo szybko, najprawdopodobniej więc przybyłe wiosną z południa ważki złożyły już u nas jaja i z tych jaj nowe osobniki zdążyły przejść cały cykl przeobrażeń.
Na zdjęciu obok widzimy stronę grzbietową tego niedużego, o długości do 66 mm i rozpiętości skrzydeł nieco ponad 80 mm juwenilnego samca. Jest to ważka o rozmiarach podobnych jak u żagnicy jesiennej Aeshna mixta, pojawia się jednak dużo wcześniej. Na drugim segmencie odwłoka widać bardzo charakterystyczny wzór. Trójkąt analny zbudowany jest z trzech szerokich komórek. W trójkącie środkowym, zarówno tylnych jak i przednich skrzydeł widać trzy komórki (A. mixta ma po 4 komórki). Pterostigmy są większe niż u żagnicy jesiennej. Dorosły samiec od strony grzbietowej jest całkowicie niebiesko-czarny. Niebieskie są również jego oczy, a czoło białe. Ten samiec ma jeszcze na odwłoku plamy żółtawe i zielonkawe, jednak ich kształt świadczy o przynależności do omawianego gatunku.
Na zdjęciu obok widać boczną powierzchnię tułowia z charakterystycznym zielonym wzorem. Żyłki skrzydeł żagnicy południowej są ciemne z wyjątkiem przednich krawędzi o jasnym, żółtawym zabarwieniu. Nogi, mimo młodego wieku ważki, są całkowicie czarne. Kolorystyka dojrzałej ważki sprawia, że samiec wygląda z daleka jak miniaturka husarza władcy Anax imperator.
W lipcu – Piotr w rejonie Międzyrzeca Podlaskiego i ja w okolicach Mińska Mazowieckiego widzieliśmy dorosłe samce żagnicy południowej. Żadne z nas nie zdołało zrobić im fotografii. Pewnie kiedyś nam się to uda, ale myślę, że czekając na taką możliwość słusznie robimy pokazując zdjęcia formy młodocianej.

* * *

Teraz pozostaje tylko cierpliwie czekać...