Zdjęcia: Jarosław Wenta Tekst: Ewa Miłaczewska All on this website (c) Leszek Bielecki

Data powstania strony 21 XI 2009r. Data ostatniej modyfikacji 21 XI 2009r.

Smaglec ogonokleszcz (mniejszy)

Onychogomphus forcipatus

To ważka spotykana głównie w Karpatach (do wysokości 1000 m) oraz na Pomorzu i Mazurach. W pozostałej części kraju występuje w rozproszeniu, w niewielkich populacjach. Tym większą radość sprawił mi Jarosław Wenta przysyłając swoje zdjęcia robione na stanowiskach karpackich.

Smaglec ogonokleszcz lubi takie same miejsca, jak gadziogłówki (należy z resztą do tej samej rodziny gadziogłówkowate Gomphidae), lecz woli mniejsze, śródleśne rzeki, strumienie, potoki, a nawet jeziora przepływowe. Spotyka się go od czerwca do końca sierpnia.
Zdjęcia O.forcipatus przysłał Jarosław Wenta z Zakopanego. Fotografował smaglce w różnych miejscach w Pieninach i Beskidach. Obok - szlak turystyczny na górze Czerszla w pasie granicznym. To Beskid Niski w rejonie Krempnej, a nawet bliżej miejscowości Huta Polańska. Tu fotografowana była samica O.forcipatus. W pobliżu autor zdjęć nie widział żadnej wody, były tylko źródła, ale - jak wiemy - ważki często polują z dala od wody.
Okolica miejscowości Rozdziele koło Limanowej.
Zdjęcie wykonane w Falsztynie nad Jeziorem Czorsztyńskim - widok na przeciwległy brzeg z ruinami zamku w Czorsztynie.

Samiec male

9 lipca 2007 roku, okolice miejscowości Rozdziele na północ od Limanowej. Samiec O.forcipatus siedział na kamieniach na szlaku. To dobrze widoczna, jaskrawa - żółto-czarna ważka. Na końcu odwłoka ma charakterystyczne narządy analne.
Charakterystyczny jest także rysunek na górnej powierzchni tułowia i odwłoka. Odwłok jest przewężony na przestrzeni segmentów 3-6. Żyłki skrzydeł i pterostigmy są czarne. W trójkącie analnym występują trzy komórki.
Tego smaglca Jarosław Wenta sfotografował 27 lipca 2008 roku w Pieninach, a dokładnie koło wsi Falsztyn na północny zachód od położonego nad samym zalewowym Jeziorem Czorsztyńskim zamku w Niedzicy. Ważka także siedziała na kamienistej drodze.
Na powiększeniu fragmentu powyższego zdjęcia widzimy w całej krasie uzasadnienie nazwy - ogonokleszcz. Czarne narządy analne samca mają kształt potężnych kleszczy. Ostatnie trzy segmenty odwłoka są wyrażnie szersze, a także wyposażone w "ząbki" po bokach.
Na tym zbliżeniu widzimy zielone, w charakterystyczny dla gadziogłówkowatych sposób rozstawione oczy. Tył głowy jest czarny. Warto też zapamiętać rysunek na górnej powierzchni śródtułowia. Nogi ważki są czarne.

Samica O.forcipatus fotografowana była, jak już wspomniano na wstępie w Beskidzie Niskim w okolicy Krempnej i Huty Polańskiej. Było to 24.07.2009 r., dzień był upalny, słoneczny i bezwietrzny.
Lekkie zbliżenie i skrzydła ważki zaczynają się unosić w gotowości do lotu. Moment później już było po wszystkim. Widzimy, że odwłok samicy jest szerszy niż u samca, nie ma widocznych przewężeń ani rozszerzeń.
Na powiększeniu widać charakterystyczny żółto-czarny rysunek na boku tułowia oraz zielone oczy i żółte czoło ważki.
Odwłok samicy zakończony jest niewielkimi, żółtymi narządami analnymi, na ostatnich segmentach nie ma rozszerzenia ani ząbków po bokach.

* * *

Doskonałe fotografie Jarosława Wenty z Zakopanego pozwoliły nam poznać następny gatunek ważki, którego dotąd nikt z nas nie zaobserwował w okolicach, w których zbieramy materiały zdjęciowe. Serdecznie gratuluję i bardzo dziękuję.